وکیل حقوقی نظامی را در این مقاله از اریکه دادبان بررسی میکنیم. در مقاله قبلی شرایط وکیل حقوقی مهریه را بررسی کردیم که پیشنهاد میکنیم حتما مطالعه بفرمایید 🙂
وکیل حقوقی نظامی فردی است که وکالت کارکنان و پرسنل نیرو های مسلح را بر عهده می گیرد تا از حقوق آن ها در مراجع قضایی دفاع کند.
آنچه در این مطلب خواهید آموخت
وکیل حقوقی نظامی در ایران
شاید شما هم نام دادگاه نظامی، وکیل دادسرای نظامی یا وکیل نظامی را شنیده باشید.
در این نوشتار ما قصد داریم در مورد وکیل حقوقی نظامی توضیحاتی ارائه دهیم تا شما بیشتر با روند کاری این وکلا آشنا شوید.
هر فردی که جرمی انجام شد از هر قشری در جامعه باشد به عنوان مجرم شناخته می شود.
نظامیان نیز این قاعده مستثنی نیستند و اگر مرتکب جرم شوند باید مطابق با قانون با آن ها برخورد شود.
اما تنها تفاوتی که این افراد با سایر افراد جامعه دارند، این است که مجازات یا دعاوی نظامیان در دادگاه های نظامی بررسی و رسیدگی می شود.
البته اقشار دیگری در جامعه نیز وجود دارند که برای رسیدگی به پرونده های قضایی آن ها دادگاه های خاص تشکیل می شود.
از جمله این افراد می توان به دادگاه روحانیون، دادگاه وکلا، دادگاه اطفال و … اشاره کرد.
در قانون جمهوری اسلامی به این صورت تبیین شده است که جرایم نیرو های مسلح باید در دادگاه نظامیان بررسی شود.
دادگاه نظامی
ماده یک قانون مجازات نیرو های مسلح در مورد چیست؟
یک وکیل حقوقی نظامی باید در دادگاه های نظامی مربوطه حاضر شود و از حقوق موکل خود دفاع نماید. قانون مجازات جرایم نیرو های مسلح افراد زیر را نظامی محسوب می کند.
«ماده یک قانون مجازات نیرو های مسلح به شرح زیر است:
- کارکنان ستاد کل نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران و سازمان های وابسته
- کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمان های وابسته
- کارکنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و سازمان های وابسته و اعضای بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- کارکنان وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح و سازمان های وابسته
- کارکنان مشمول قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
- کارکنان وظیفه از تاریخ شروع خدمت تا پایان آن
- محصلان – موضوع قوانین استخدامی نیرو های مسلح – مراکز آموزش نظامی و انتظامی در داخل و خارج از کشور و نیز مراکز آموزش وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح
- کسانی که به طور موقت در خدمت نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند و طبق قوانین استخدامی نیرو های مسلح در مدت مزبور از اعضاء نیرو های مسلح محسوب می شوند
- تبصره ۱ – جرائم نظامی و انتظامی کارکنان مذکور که در سازمان های دیگر خدمت می کنند در دادگاه های نظامی رسیدگی می شود.
- تبصره ۲ – رهائی از خدمت مانع رسیدگی به جرائم زمان اشتغال نمی شود.»
وکیل حقوقی نیرو های مسلح
چه کسانی به نام نظامیان در ایران شناخته می شوند؟
تمامی افراد در ماده یک قانون مجازات نیرو های مسلح به نام نظامی شناخته می شوند.
این افراد می توانند در صورت بروز هر گونه مشکل حقوقی یا کیفری به یک وکیل حقوقی نظامی مراجعه نمایند و پرونده خود را به این فرد بسپارند.
فراموش نکنید که برخی افراد نیز با وجود اینکه نظامی محسوب نمی شوند، اما پرونده های آن ها باید در دادگاه نظامی بررسی و رسیدگی شود. از جمله این افراد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جرم هایی که به نام جرم نظامی شناخته می شوند و توسط پرسنل نظامی که در سازمان های دیگر در حال خدمت هستند، انجام می شود باید در دادگاه های نظامی رسیدگی شود. در همین دادگاه ها حکم صادر و مجازات نیز متناسب با جرم تعیین می شود.
- اگر فرد نظامی بازنشسته یا حتی اخراج شود و یا به هر صورتی از کار بیکار شود، اگر تخلفی در زمان خدمت خود انجام داده باشد، باید مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع باید گفت بازنشسته شدن یا معافیت از کار موجب نمی شود که به تخلف فرد در زمان خدمت او رسیدگی نشود.
- اگر هر جرمی در صلاحیت دادگاه نظامی باشد، این دادگاه موظف است که به جرم رسیدگی و رای مربوطه را صادر نماید. فاعل و انجام دهنده جرم در این مورد ملاک نیست. می تواند یک فرد نظامی و یا فرد غیر نظامی باشد. در واقع جرم هایی که در این دسته قرار بگیرند دادگاه نظامی برای آن ها تعیین کیفر و مجازات را انجام می دهد.
افراد نظامی
در انتخاب وکیل حقوقی نظامی دقت بالایی داشته باشید
جرائم نظامی اصولا با حساسیت بیشتری مورد بررسی قرار می گیرند، به این دلیل که این جرایم خطرات بیشتری برای افراد و جامعه دارند.
نقش وکیل نظامی نیز در این مورد بسیار حساس است، به همین دلیل در انتخاب وکیل باید دقت عمل بالایی داشت.
در قانون جرایم به دو دسته تقسیم بندی می شوند: جرایم عمومی و جرایم نظامی.
در واقع دادگاه های نظامی به دلیل اینکه جرایم نظامی خطرات بیشتری برای جامعه دارند، هیچ تخفیف مجازات یا ارفاقی برای افراد در نظر نمی گیرند.
مجازات این جرایم نسبت به سایر جرایم شدیدتر است، زیرا می توان گفت تا حدودی در هر جرمی از جرایم نظامی خیانت را می توان دید.
جرایم عمومی و جرایم خاص چه مواردی هستند؟
اما در مورد تقسیم بندی جرایم ذکر شد که در دو دسته بندی جرایم عمومی و نظامی یا خاص قرار می گیرند.
برای گرفتن یک وکیل نظامی این مورد را نیز باید لحاظ کنید.
به توضیحاتی در مورد آن ها خواهیم پرداخت:
- جرایم عمومی: در واقع جرایم عمومی، جرایمی هستند که بین افراد نظامی و غیرنظامی مشترک است و هر فردی می تواند مرتکب آن ها شود. از جمله این جرایم می توان به خرید و نگهداری اسلحه، کلاهبرداری، سرقت و …اشاره کرد. در این حالت اگر فرد نظامی مرتکب این جرایم شود و جرم انجام شده مرتبط با شغل او باشد، صلاحیت بررسی پرونده او با دادگاه نظامی است. اما اگر با وظایف او ارتباطی نداشته باشد در دادگاه های مربوطه دیگر به جرایم او رسیدگی می شود. وکیل حقوقی نظامی در این مورد باید به تمامی جزئیات این مسائل آگاهی داشته باشد تا بتواند از موکل خود در دادگاه های مربوطه چه نظامی و چه غیر نظامی دفاع نماید.
- جرایم خاص: این جرایم به افراد نظامی اختصاص دارد. در واقع باید گفت افراد غیر نظامی توانایی انجام دادن این جرایم را ندارند. دادگاه های نظامی با سرعت عمل بیشتری به این جرایم رسیدگی می کنند. از طرفی رسیدگی به این جرایم با شدت عمل بیشتری انجام می شود به این معنی که در این پرونده های هیچ تخفیفی اعمل نمی شود. افرادی که این جرایم را مرتکب می شوند می توانند افسران، درجه داران، پرسنل و کارکنان وزارت دفاع، نیرو های انتظامی، نیرو های هوایی، زمینی، دریایی ارتش و پدافند ارتش و سپاه باشند. وکیل حقوقی نظامی وظیفه دارد که از متهم خود در این مورد دفاع کند. از جمله جرایم خاص یا نظامی می توان به رشوه گرفتن، فرار از سربازی و … اشاره کرد.
وکیل نظامی
- جرایم مختلط: از دیگر جرایمی هستند که افراد نظامی مرتکب آن می شوند، جرایم مختلط است. این جرایم را افراد نظامی ممکن است در حین خدمت و یا به موجب خدمتی که انجام می دهند، مرتکب شوند. البته برخی از جرایم که ممکن است توسط افراد غیر نظامی انجام شود، به نظر برخی از وکلا و حقوقدانان در دسته بندی جرایم مختلط قرار می گیرد. البته به این شرط که این جرایم در دسته بندی جرایم نظامی قرار گرفته باشند.
- جرایم مالی: هر تخریب یا آسیب رساندن به اموالی که در اختیار فردی قرار بگیرد، اعم از اموال منقول و غیر منقول، و فرد به آن آسیب وارد کند از جرایم مالی شناخته می شود. اما جرایم مالی که مختص افراد نظامی است، متفاوت از جرایم مالی می باشد که در سطح جامعه ممکن است رخ دهد. جرایم مالی مختص افراد نظامی می تواند شامل تخریب ادوات نظامی و جنگی، فروش اموال نیرو های مسلح، سرقت اموال نیرو های مسلح و … باشد. در واقع اموالی که در اصول دینی به نام بیت المال شناخته می شود و فرد از آن استفاده شخصی کند در دسته بندی جرایم مالی قرار می گیرد. از دیگر جرایم مالی که ممکن است در نیرو های مسلح رخ دهد، رشوه خواری است.
وکیل حقوقی نظامی
حق انتخاب وکیل حقوقی نظامی
وکیل دادسرای نظامی را می توان از توانمندترین و حرفه ای ترین افرادی شناخت که می توانند در دادگاه های نظامی فعالیت کنند.
در واقع اصل ۳۵ قانون اساسی اشاره می کند که: «در همه دادگاه ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آن ها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد.»
در پاراگراف های قبلی اشاره شد که رسیدگی به جرایم نظامی پیچیده تر از سایر جرایم است و سختگیری های بسیاری بر آن اعمال می شود.
به موجب اصل ۳۵ قانون اساسی اگر دادگاه اجازه انتخاب وکیل به متهم را ندهد، رای صادر شده از سمت دادگاه غیر قانونی است و در واقع وجاهت قانونی ندارد.
انواع دادگاه های نظامی که نیاز به یک وکیل نظامی دارند
دادگاه های نظامی دسته بندی های متفاوتی دارند که هر کدام از جرایم نظامی متناسب با نوع جرم در این دادگاه ها بررسی می شوند.
در این مورد نیاز است که فرد به یک وکیل حقوقی نظامی مراجعه نماید.
در نظر داشته باشید که پرونده های نظامی پیش از ارسال به دادگاه باید در دادسرا مورد بررسی قرار بگیرند.
در واقع تحقیقات مقدماتی در زمینه پرونده و همچنین تعقیب و تحقیق در مورد جرم باید توسط دادسرا انجام شود.
اگر در این مرحله جرم متهم به اثبات برسد پرونده به دادگاه ارسال خواهد شد.
در مورد انواع جرم های نظامی و هچنین افرادی که به این جرایم مرتکب می شوند، در پاراگراف های پیشین توضیحاتی ارائه دادیم.
«مطابق با ماده ۵۸۲ قانون آیین دادرسی جرایم نیرو های مسلح، دادگاه های نظامی به موارد زیر تقسیم می شوند:
- دادگاه نظامی دو
- دادگاه نظامی یک
- دادگاه تجدید نظر نظامی
- دادگاه نظامی دو زمان جنگ
- دادگاه نظامی یک زمان جنگ
- دادگاه تجدید نظر نظامی زمان جنگ»
دادگاه نظامی
وکیل نظامی باید به روند دادسرا و دادگاه نظامی مسلط باشد
در مورد جرایمی که نظامیان انجام می دهند در دادگاه های فوق الذکر با توجه به شرایط و موقعیت، بررسی پرونده ها صورت می گیرد و رای صادر می شود.
وکیل حقوقی نظامی که اصولا به نام وکیل ارتش یا وکیل نیروی انتظامی و حتی وکیل نیرو های مسلح نیز شناخته می شود، می تواند نقش بسیار مهمی در این پرونده ها ایفا کند.
وکیل نظامی باید به روند دادسرا و دادگاه های نظامی کاملا آشنا باشد تا بتواند در این مورد از موکل خود دفاع کند.
توانمندی وکیل نظامی اهمیت بسیار بالایی دارد.
در مورد صلاحیت دادگاه های نظامی نیز باید گفت که این دادگاه ها مانند سایر دادگاه های کیفری هستند.
البته همانطور که اشاره شد این دادگاه ها سخت گیری های بیشتری دارند.
دادگاه های کیفری نیز شامل دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو و دادگاه تجدید نظر است.
دادگاه های نظامی زمان جنگ همانطور که از نام آن ها پیدا است در زمان جنگ تشکیل می شوند.
دادگاه زمان جنگ
تشکیل دادگاه نظامی در زمان جنگ با تصویب رئیس قوه قضاییه صورت می گیرد
در نظر داشته باشید که جرایم مربوط به زمان جنگ نیز در قانون تعیین شده است.
دادگاه های زمان جنگ باید با تصویب رئیس قوه قضاییه تشکیل شود.
وکیل نظامی نیز می تواند برای دفاع از موکل در این دادگاه ها حاضر شود.
این دادگاه ها اصولا در قرارگاه های عملیاتی تشکیل می شوند.
حتی شاید شما نام دادگاه نظامی صحرایی را نیز شنیده باشید.
این دادگاه ها برای رسیدگی به جرایمی تشکیل می شوند که ضرورت بسیار بالایی دارند.
البته در موارد دیگر این دادگاه ها در مراکز استان و یا سایر مناطق تشکیل می شوند.
جرایمی که توسط افراد نظامی در زمان جنگ انجام می شود اصولا به نوعی خیانت به کشور محسوب می شود که حتی ممکن است بر روی سرنوشت یک جامعه تاثیرات منفی داشته باشد.
در ماده ۵۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری جرایمی که در زمان جنگ ممکن است توسط افراد نظامی انجام شود توضیح داده شده اند.
ماده ۵۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری
«ماده ۵۹۱ قانون آیین دادرسی کیفری این جرایم را به صورت زیر توضیح می دهد:
- کلیه جرایم ارتکابی در مناطق عملیاتی در حدود صلاحیت سازمان قضایی
- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی در حدود صلاحیت سازمان قضایی
- جرایم مربوط به امور جنگی مرتبط با اقدامات عملیاتی، گرچه محل وقوع آن خارج از مناطق عملیاتی باشد.»
سلب مسئولیت مطالب حقوقی
مقالات مربوط به بخش حقوقی، برای آموزش و افزایش اطلاعات کاربران فارسی‌زبان گردآوری شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع‌رسانی دارند. ادامه مطالعه
- وکیل نظامی
- وکیل دادسرای نظامی
- وکیل ارتش
- وکیل نیروی انتظامی
- وکیل نیروی انتظامی در تهران