حقوق وکیل قوه قضاییه را در این مقاله از اریکه دادبان بررسی میکنیم. در مقاله قبلی شرایط وکیل حقوقی کیفری را بررسی کردیم که پیشنهاد میکنیم حتما مطالعه بفرمایید 🙂
حقوق وکیل قوه قضاییه یا وکیل دادگستری در پرونده های متفاوت به چه میزان است؟ این وکلا چه تفاوت هایی با هم دارند؟
آنچه در این مطلب خواهید آموخت
حق الوکاله و حقوق وکیل قوه قضاییه ۱۴۰۱
- شاید تا به حال با خود فکر کرده باشید که حق الوکاله وکلا به چه صورت تعیین می شود؟
- حقوق وکیل قوه قضاییه یا وکیل دادگستری در پرونده های متفاوت به چه میزان است؟
- این وکلا چه تفاوت هایی با هم دارند؟
در نظر داشته باشید که وکیل فردی است که به جای موکل خود در یک پرونده اقدامات مورد نیاز را انجام می دهد.
البته فراموش نکنید که موکل باید توانایی انجام این امورات و اقدامات را داشته باشد.
در ماده ۶۵۶ قانون مدنی شرح می دهد که: “وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید.”
در قانون اساسی تصریح می شود که انتخاب وکیل حق تمامی افراد است و هر طرف در دعاوی مختلف می توانند برای خود یک و حتی در برخی پرونده ها تا سه وکیل انتخاب نمایند.
در عقد وکالت که بین وکیل و موکل انعقاد می گردد، حق و تکالیفی برای طرفین به وجود می آید.
در قرارداد وکالت هر کدام از طرفین باید حقوق دیگری را رعایت نمایند تا روند پرونده به صورت صحیحی انجام شود.
وکیل دارای ویژگی و خصوصیاتی است که باید در دعاوی مختلف آن را مد نظر قرار داد.
وکلا انواع متفاوتی دارند که بر حسب نام وظایف مختلفی نیز برای آن ها در نظر گرفته شده است.
برای مثال وکیل حقوقی از وکیل کیفری یا جنایی متفاوت است و همینطور است وکیل اداره کار نسبت به سایر وکلا.
در نظر داشته باشید که وکیل قوه قضاییه و وکیل پایه یک دادگستری در بسیاری موارد تفاوت هایی با همدیگر دارند.
از جمله این موارد می توان حق الوکاله، محل صدور پروانه وکالت، آزمون وکالت و … اشاره کرد.
رجوع به هر کدام از این وکلا کاملا بستگی به فرد دارد.
از نظر تخصص و علمی می توان گفت وکلای پایه یک دادگستری برای کسب پروانه وکالت آزمون سخت تری را پشت سر می گذارنند.
آزمون وکالت قوه قضاییه از دیدگاه صاحب نظران راحت تر است.
پس از آزمون وکالت نیز وکلای پایه یک دادگستری باید دوره هایی را طی کنند.
در این مورد توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
حقوق وکیل قوه قضاییه و وکیل پایه یک دادگستری
در نظر داشته باشید که وکیل باید از نظر قانونی به این کار اهتمام ورزد.
در نتیجه دارا بودن پروانه وکالت برای وکیل از این نظر بسیار حائز اهمیت است.
در نتیجه افرادی که دارای پروانه وکالت نیستند نمی توانند در وکالت دادگستری اقداماتی انجام دهند.
ماده ۵۵ قانون وکالت تصویب شده در سال ۱۳۱۵ این مسئله را به این صورت شرح می دهد که: “وکلای معلق و اشخاص ممنوع الوکاله و به طور کلی هر شخصی که دارای پروانه وکالت نباشد از هرگونه تظاهر و مداخله در عمل وکالت ممنوع است.
اعم از اینکه عناوین تدلیس از قبیل مشاوره حقوق و غیره اختیار کند یا اینکه به وسیله شرکت و سایر عقود یا عضویت در موسسات خود را اصیل دعوی قلمداد نماید متخلف از یک الی شش ماه به حبس تادیبی محکوم خواهد شد.”
اما شاید با خود فکر کنید که حق‌الزحمه یک وکیل مانند وکیل پایه یک دادگستری یا وکیل قوه قضاییه به چه صورت محاسبه می شود؟
در شغل وکالت به حق‌الزحمه ای که وکیل برای انجام پرونده دریافت می کند، حق الوکاله گفته می شود.
در واقع باید گفت که حق الوکاله در واقع به مبلغی گفته می شود که برای انجام امور پرونده و دفاع از موکل، وکیل دریافت می نماید.
اما چه عواملی بر روی حق الوکاله تاثیر دارند؟ در این مورد باید گفت که وکیل برای تعیین حق الوکاله هیچ محدودیتی ندارد.
می تواند یک مبلغ را اعلام نماید و موکل آن را قبول کند یا خیر.
در نتیجه باید گفت حق‌الزحمه یک امر توافقی بین وکیل و موکل است که عرف بر روی آن تاثیر بسزایی دارد.
اما اگر بخواهیم عوامل دیگر را بر روی حق الوکاله مؤثر بدانیم باید به میزان ساعات کاری، میزان زحمتی که وکیل متحمل می شود، نوع پرونده و … اشاره کرد.
عرف و توافق طرفین بر روی دستمزد وکیل مؤثر است
در نظر داشته باشید که عرف بر روی تعیین میزان و رقم حق الوکاله بسیار مؤثر است.
در نتیجه می توان گفت عرف وکالت یک وحدت رویه در این مورد ایجاد خواهد کرد.
همین مورد باعث می شود که اکثر وکلا از این روند تبعیت کنند.
البته توانمندی و همچنین تجربه وکیل نیز در این امر بسیار دخیل است.
در نتیجه می توان گفت اولین موردی که بر روی محاسبه و پرداخت حق الوکاله تاثیر دارد، توافق طرفین یعنی وکیل و موکل است.
در امور قضایی نیز توافق طرفین در اولویت قرار دارد.
این نکته در مورد تمامی وکلا صادق است. اما شاید با خود فکر کنید، اگر طرفین در این مورد توافقی انجام نداده باشند، باید طبق قانون وکالت حق‌الزحمه وکیل پرداخت شود.
حق‌الزحمه وکیل مطابق با تعرفه وکلا که در قانون مندرج است، باید محاسبه گردد.
البته پیشنهاد می شود که در ابتدا با وکیل یا موکل خود در این مورد صحبت کنید و حتی به صورت رسمی این قرارداد را تنظیم نمایید.
در مورد رابطه با وکالت محضری باید گفت که پرداخت و محاسبه حق الوکاله نیز باید به صورت توافقی انجام شود.
در این صورت نیز اگر بین وکیل و موکل توافق حاصل نشود، مطابق با قانون مدنی وکیل مستحق اجرت المثل است.
در این مورد باید گفت که اجرت المثل مطابق با ایام وکالت و نوع کار فرد انجام می شود.
همانطور که اشاره شد وکیل باید میزان حق الوکاله را در وکالت نامه درج نماید.
این نکات در مورد تمامی وکلا صدق می کند.
در نظر داشته باشید که در محاسبه حق الوکاله وکیل تسخیری یا وکیل معاضدتی، باید به میزان دو برابر حداقل تعرفه باشد.
در مورد دریافت حق الوکاله از موکل نیز این مورد کاملا توافقی و به تصمیم طرفین بستگی دارد.
در نظر داشته باشید که در عرف اصولا یک دوم مبلغ معین شده در ابتدای کار به وکیل پرداخت می شود و یک دوم باقی مانده در انتهای پرونده.
حقوق وکلا طبق تعرفه
البته برخی از وکلا نیز تا صدور رای قطعی دستمزد خود را دریافت نمی کنند.
در نظر داشته باشید که در برخی پرونده ها نیز به میزان موفقیت وکیل حق الوکاله پرداخت می شود.
اما در حالت کلی این موضوع کاملا به توافق و البته تصمیم طرفین بستگی دارد.
در نظر داشته باشید که تعهد وکیل برای انجام کار نوعی تعهد به وسیله است.
یعنی یک وکیل با قبول پرونده تمامی تلاش خود را برای حصول نتیجه انجام می دهد.
در این مورد وکیل نمی تواند هیچ تضمین صد درصدی بدهد که حتما در پرونده موفق خواهد شد.
اما در برخی پرونده ها تعهد وکیل از نوع تعهد به نتیجه است.
به این معنی که وکیل قبول می کند که در صورت موفقیت حق الوکاله را دریافت خواهد کرد.
در این صورت وکیل اصولا به موفق شدن پرونده بسیار امیدوار است.
در نظر داشته باشید که این مورد نیز با توافق بین وکیل و موکل امکان‌پذیر می باشد.
با توجه به اینکه تعهد به نتیجه را می توان یک ریسک بزرگ برای وکیل محسوب کرد، اما اصولا حق الوکاله ای که در این صورت تعیین می شود بسیار بیشتر از شرایط معمولی است.
این موضوع اصولا برای دعاوی مالی اتفاق می افتد.
در این موارد اصولا طبق عرف و قانون مبالغی به صورت درصدی از کل مبلغ تعیین می شود.
برای مثال برای دعاوی بالاتر از ۱۰ میلیون تومان حدود ۱۰ درصد حق الوکاله در نظر گرفته می شود.
این در حالی است که برای دعاوی بالای ۱۰۰ میلیون تومان این رقم حدود ۴ درصد و برای مبالغ بالای ۵۰۰ میلیون تومان حدودا ۲ تا ۳ درصد است.
در نظر داشته باشید که اگر وکیل از شهری به شهر دیگر برای مورد وکالت موکل سفر کند طبق قانون تمامی هزینه های سفر با موکل است.
در این میان برخی از هزینه ها نیز که توسط وکیل انجام می شود باید توسط موکل پرداخت شود.
حق الوکاله در مراحل مختلف دعوی
برای مثال در مراحل دادرسی از جمله بدوی، تجدید نظر و اجرای حکم وکیل تمبر مالیاتی را پرداخت می کند و یا تمبر را باطل می کند.
محاسبه این هزینه ها نیز به صورت توافقی است.
در این مورد آیین نامه ای در سال ۱۳۹۸ که شامل ۳۴ ماده و ۱۰ تبصره است توسط رییس قوه قضاییه به تصویب رسید.
از تاریخ تصویب این آیین نامه تمامی آیین نامه های سابق در مورد حق الوکاله وکلا، حق المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری لغو گردید.
آیین نامه تعرفه حق الوکاله، حق المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری همانطور که گفته شد، دارای ۳۴ ماده است که در ادامه به شرح برخی از آن ها که به صراحت در مورد حق الوکاله توضیحاتی ارائه داده است، خواهیم پرداخت.
ابتدا باید گفت در این آیین نامه اصطلاحات و عباراتی به کار رفته است که در ماده ۱ آن را توضیح داده است.
ماده یک آیین نامه این اصطلاحات را به صورت زیر تعریف می کند:
- الف- کانون: کانون وکلای دادگستری
- ب- مرکز: مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه
- پ- صندوق- صندوق حمایت کالا
- ت- قانون مالیات ها: قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی.
مواد قانونی آیین نامه حقوق وکیل قوه قضاییه و وکیل دادگستری
در مواد قانونی آیین نامه تعرفه حق الوکاله بسیاری از موارد توضیح داده شده است.
اما در مواد قانونی ۱۵ تا ۲۲ به صورت جامع در مورد حق‌الزحمه وکیل در هر مورد و مرحله توضیحاتی ارائه می شود.
در ادامه به ذکر این مواد قانونی در آیین نامه خواهیم پرداخت.
- ماده ۱۵: “حق الوکاله در شورا های حل اختلاف و محاکم دادگستری در مقام رسیدگی به اعتراض نسبت به آراء شورا های مذکور، حسب مورد به میزان حق الوکاله مرحله نخستین و تجدید نظر دعاوی کیفری و امور و دعاوی حقوقی مربوط است.”
- ماده ۱۶: “حق الوکاله در دیوان عالی کشور در دعاوی مالی و غیر مالی بر اساس تعرفه مرحله تجدید نظر است.”
- ماده ۱۷: “حق الوکاله اعتراض به آراء کیفری که مرجع رسیدگی به آن دیوان عالی کشور است، بر اساس تعرفه مرحله تجدید نظر است.”
- ماده ۱۸: “حق الوکاله وکیلی که پس از نقض رای وکالت را بر عهده می گیرد، معادل یک دوم حق الوکاله پیش از نقض است.”
- ماده ۱۹: “تعرفه حق الوکاله در دادسرا و دادگاه عالی انتظامی قضات و دادسرای دیوان عالی کشور و سایر دادسرا ها و دادگاه های انتظامی، حداکثر مبلغ بیست میلیون ریال است.”
- ماده ۲۰: “حق الوکاله در دیوان عدالت اداری و سازمان تعزیرات حکومتی، حداقل مبلغ چهار میلیون ریال و حداکثر مبلغ پانصد میلیون ریال است. حق الوکاله در مراجع غیر قضایی مانند هیئت های موضوع قانون کار مصوب ۱۳۶۹، حداقل مبلغ چهار میلیون ریال و حداکثر مبلغ دویست میلیون ریال است.”
- ماده ۲۱: “شصت درصد حق الوکاله موضوع مواد ۹، ۱۳ و ۲۰ این آیین نامه به مرحله نخستین و چهل درصد به مرحله تجدیدنظر صورت می گیرد.”
- ماده ۲۲: “حق الوکاله هر مرحله در ابتدای هر مرحله یه وکیل پرداخت می شود؛ مگر اینکه به نحو دیگری توافق شده باشد.”
تفاوت وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قوه قضاییه
وکیل قوه قضاییه فردی است که پس از گذراندن دوره های مربوطه در دانشگاه و گرفتن مدرک وکالت، در آزمون وکالت قوه قضاییه شرکت می کنند که پروانه وکالت آن ها نیز از قوه قضاییه صادر می شود.
از جمله وظایف وکلای قوه قضاییه می توان به رسیدگی به شکایات و دعاوی اداری و حقوقی اشاره کرد.
از طرفی این وکلای می توانند تمامی امورات مربوط به ثبت شرکت ها و انحلال آن ها را انجام دهند.
از نظر صدور مدرک و البته وظایف و نقش ها تفاوت هایی میان وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قوه قضاییه وجود دارد.
وکیل پایه یک دادگستری، پس از شرکت در آزمون وکالت از طرف کانون وکلا، موفق به اخذ پروانه وکالت می شود.
پس از آن وکیل باید یک دوره ۱۸ ماهه کارآموزی را پشت سر بگذارند.
مرجع صادر کننده پروانه وکالت وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قوه قضاییه متفاوت است.
از نظر مالی نیز حقوق وکیل قوه قضاییه با وکیل پایه یک دادگستری تفاوت هایی دارد.
سلب مسئولیت مطالب حقوقی
مقالات مربوط به بخش حقوقی، برای آموزش و افزایش اطلاعات کاربران فارسی‌زبان گردآوری شده‌اند و صرفا جنبه اطلاع‌رسانی دارند. ادامه مطالعه
- وکلای قوه قضاییه
- وکیل پایه یک دادگستری
- حق الوکاله
- حق المشاوره